MEDYA21-Türkiye’de ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturmaya ve kovuşturmaya uğrayan gazeteci ve akademisyenler hakkındaki yasal süreci takip eden Expression Interrupted, yeni İfade ve Basın Özgürlüğü Gündemi Raporu’nu yayınladı. Rapora göre 2021 yılının ilk dört ayında 213 gazeteci yargılandı, 20 gazeteciye 57 yıl 10 ay hapis cezası verildi. En az 14 gazeteci hakkında ise yeni soruşturma açıldı
Dava ve açık kaynakların takibinden elde edilen bilgilere dayanan raporda, İnsan Hakları Eylem Planı’nın açıklanmasına rağmen dramatik gelişmeler yaşandığı ve insan hakları alanındaki iyileşme beklentilerinin şimdiden boşa çıktığı belirtiliyor. Türkiye’nin AİHM istatistiklerine göre 2020’de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğünü düzenleyen 10. maddesini en çok ihlal eden ülke olduğu aktarılırken, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün 2021 Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 153. sırada yer aldığı hatırlatıldı.
CEZAEVİNDEKİ GAZETECİ SAYISI
Rapora göre Türkiye’de cezaevinde bulunan gazeteci sayısı 2016’dan beri ilk kez 70’in altına düştü. Sene başında cezaevindeki gazeteci sayısı 87 iken güncel sayı 68. Bu düşüşle alakalı ise “gazeteciler üzerindeki yargı baskısının hafiflemesi değil; zira yılbaşından beri tahliye edilen gazetecilerin çoğu beş yıla yaklaşan uzun tutukluluk sürelerinin ardından ve infaz sürelerinin dolması sonucunda serbest kalabildi” denildi.
20 GAZETECİYE 57 YIL HAPİS
Raporda gazetecilere verilen cezalara ilişkin bazı istatistikler şöyle:
Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında toplam 213 gazeteci haklarında açılan en az bir davada hâkim karşısına çıktı. Gazetecilerin sanık olarak yargılandığı devam eden dava sayısı en az 107 olurken, en az 16 gazeteci hakkında da yeni dava açıldı.
Müyesser Yıldız, İsmail Dükel, İnan Kızılkaya, Alican Uludağ ve Hakan Aygün’ün de aralarında bulunduğu 20 gazeteciye çeşitli suçlamalardan toplam 57 yıl 10 ay hapis cezası verildi.
Bu cezaların 21 yılı Özgür Gündem ana davası olarak bilinen davada kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski yöneticileri Eren Keskin, İnan Kızılkaya, Zana (Bilir) Kaya ve Kemal Sancılı hakkında oldu.
2021’in ilk dört ayında en az dokuz gazeteci fiziksel saldırıya uğradı.
2021’in ilk dört ayında en az 20 gazeteci hakkında en az bir kez gözaltı işlemi uygulandı, bir gazeteci ise tutuklandı. 14 gazeteci haklarında açılan yeni soruşturmalarda ifade verdi.